Wspólne eksperymentowanie – sposób na integrację dzieci z Polski i Ukrainy w Klubach Młodego Odkrywcy

b, spotkało się w tym tygodniu w Koperniku, by zaprezentować swoje zainteresowania naukowe i badawcze. W ślad za ciekawością „Odkrywców natury” można było zajrzeć do świńskiego serca, zobaczyć prawdziwe zastawki i aortę. „Eksploratorzy przyrody” porównywali zanieczyszczenie powietrza pyłami w mieście i na wsi. „Mały Inżynier” zachęcał do budowania zdumiewających konstrukcji. „Skarby pobliża” odkrywały tajemnice Mazowieckiego Parku Krajobrazowego.

Nauka stoi ponad barierami językowymi i kulturowymi. Odkrywanie praw rządzących światem przyrody poprzez wspólne eksperymentowanie i konstruowanie, a także prowadzenie obserwacji i wyciąganie wniosków wzmacnia więzi i poczucie sprawczości. Centrum Nauki Kopernik zainicjowało ogólnopolski program „Razem dla lepszej przyszłości”, który daje edukatorom niezbędne narzędzia oraz wsparcie, tak by mogli skutecznie integrować wielokulturowe grupy i przekształcać je w społeczności międzykulturowe. Naturalnym miejscem realizowania zajęć w ramach programu są Kluby Młodego Odkrywcy, które z założenia mają włączający charakter i są nastawione na współpracę, wymianę i integrację. Dzięki wyjątkowemu zaangażowaniu osób prowadzących Kluby oparta na swobodzie i ciekawości atmosfera spotkań wzbogacona została o podejście międzykulturowe.

Opiekunowie KMO otrzymali wsparcie finansowe oraz zachętę do angażowania dzieci różnych narodowości w działania Klubów i do rozwijania w nich działań integracyjnych. Uzyskali też wsparcie merytoryczne ze strony Dominiki Cieślikowskiej – psycholożki międzykulturowej, certyfikowanej trenerki i superwizorki umiejętności międzykulturowych i antydyskryminacyjnych. Uczestniczyli w szkoleniach, korzystali z konsultacji indywidualnych i grupowych.

Włączenie do Klubów dzieci z doświadczeniem uchodźczym pomaga wszystkim przełamywać dotychczasowe bariery. Opiekunkom i opiekunom dało międzykulturowe kompetencje, a dzieci i młodzież otworzyło na różnorodność, wymianę i współpracę.

Centrum Nauki Kopernik chce zwiększać skalę tego projektu – upowszechniać go w środowisku edukacyjnym, żeby jak najwięcej dorosłych, dzieci i młodzieży mogło z niego korzystać.

To otwarta sieć edukacyjna, koordynowana od kilkunastu lat przez Centrum Nauki Kopernik, które wzmacnia jej rozwój przy wsparciu Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności. Jej celem jest umożliwienie dzieciom i młodzieży rozwijania umiejętności takich jak komunikacja, współpraca, krytyczne myślenie czy rozwiązywanie problemów. W Polsce działa niemal 1000 klubów. Międzynarodowa sieć KMO obejmuje Gruzję, Armenię, Ukrainę, Rumunię i Etiopię.

Kluby sprzyjają integracji osób o różnych potrzebach, w tym integracji międzykulturowej.

• Nie ma w nich oceniania, porównywania się i rywalizacji. Pokazują natomiast, jak można uczyć się na błędach, co wzmacnia poczucie bezpieczeństwa.
• Nie wymagają żadnej wiedzy. Wszyscy są równi i w takim samym stopniu mogą się angażować w realizowane projekty i doświadczenia.
• Dzięki otwartości na pomysły klubowiczów budują w nich poczucie wpływu i sprawczości.
• Zachęcają do współpracy, co sprzyja rozwijaniu umiejętności komunikacyjnych i rozwiązywania sytuacji konfliktowych.

Więcej informacji na stronie Klub Młodego Odkrywcy.

Ogólnopolski program „Razem dla lepszej przyszłości”, zainicjowany przez Centrum Nauki Kopernik, ułatwia integrację osób – w szczególności dzieci i młodzieży – z doświadczeniem uchodźczym bądź migracyjnym z ich polskimi rówieśnikami, przez co zwiększa ich szanse edukacyjne, kompetencje i poczucie sprawczości. Wykorzystujemy w nim stworzone przez nas i sprawdzone formaty różnorodnych aktywności, które realizujemy w ramach sieci SOWA (Strefa Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności) oraz w programie KMO (Klub Młodego Odkrywcy).

Program jest odpowiedzią na wyzwania, jakie przynosi kryzys uchodźczy i migracja. W polskich szkołach coraz częściej stykamy się ze zjawiskiem wielokulturowości. Jak wynika z najnowszych raportów CEO, w co czwartej klasie uczy się przynajmniej jedna osoba z doświadczeniem uchodźczym [1] . W społecznościach tworzonych przez dzieci z różnych środowisk często dochodzi do problemów komunikacyjnych i izolacji grupowej. Narastające uprzedzenia prowadzą do agresji, co utrudnia naukę i integrację. Jednocześnie nauczycielkom i nauczycielom brakuje odpowiednich kompetencji i systemowego wsparcia w zakresie pracy z tak różnorodnymi grupami. [2]

Program „Razem dla lepszej przyszłości” realizowany jest w partnerstwie z UN Global Compact Network Poland, w ramach działań programu United Business for Ukraine.

Więcej informacji na stronie Razem dla lepszej przyszłości | Centrum Nauki Kopernik.

Programami takimi jak Klub Młodego Odkrywcy czy „Razem dla Lepszej Przyszłości” Centrum Nauki Kopernik realizuje strategię tworzenia ekosystemu nowoczesnej edukacji, opartej na różnorodności, inkluzywności, rozwijaniu samodzielności poznawczej i umiejętności współdziałania.

W ramach swoich działań aktywnie rozwija sieć społeczności uczących się, włącza i integruje różnorodne grupy, zachęca do rozwijania sprawczości, samodzielności i uczenia się od siebie nawzajem. Korzystają na tym uczniowie, nauczyciele, edukatorzy, organizacje pozarządowe, ośrodki doskonalenia nauczycieli, instytucje kultury oraz samorządy.

[1]Paulina Chrostowska (oprac.), (2023), Uczniowie uchodźczy z Ukrainy w polskim systemie edukacji, Centrum Edukacji Obywatelskiej.
[2]Magdalena Tędziagolska, Bartłomiej Walczak, Kamil M. Wielecki, (2023), Uczniowie uchodźczy w polskich szkołach. Gdzie jesteśmy u progu kolejnego roku szkolnego? [Raport z badania jakościowego], Centrum Edukacji Obywatelskiej / Badania i Działania.